Audyt ergonomiczny

Dlaczego warto przeprowadzić audyt ergonomiczny stanowiska pracy biurowej?

Ergonomia jest nauką, która koncentruje się na optymalizacji warunków pracy do aktualnych możliwości i potrzeb psychofizycznych pracowników. Wdrożenie i przestrzeganie zasad ergonomii pozwala zadbać o zdrowie i podnieść komfort pracy osób zatrudnionych. Dlatego coraz więcej przedsiębiorstw decyduje się, aby zadbać o ergonomię i wprowadza audyty ergonomiczne stanowisk pracy. To inwestycja w zdrowie i bezpieczeństwo pracowników, która przekłada się również na lepsze wyniki finansowe.

Skutki braku ergonomii pracy przy komputerze

Intensywna i wielogodzinna praca biurowa w pozycji siedzącej, zwłaszcza przy niewłaściwie zorganizowanym stanowisku, niesie za sobą szereg problemów zdrowotnych. Dolegliwości te dotyczą zarówno osób pracujących stacjonarnie, jak i pracowników pracujących zdalnych. Następstwa braku ergonomii stanowiska pracy to:

  • obciążenia mięśniowo-szkieletowe m.in. szyi, pleców, ramion, nadgarstków i rąk,
  • zmęczenie wzroku,
  • problemy z koncentracją,
  • problemy w obrębie nóg np. uczucie ciężkości, ból, opuchlizna,
  • nadmierny stres i wynikające z tego następstwa np. rozdrażnienie.

Problemy w zakresie narządu ruchu i kręgosłupa potwierdzają wyniki badania, które przeprowadzono w grupie 81 pracowników biurowych z Krakowa. W tej grupie aż 92,6% uczestników zadeklarowała ból odcinka lędźwiowego. Natomiast 65,4% z nich boryka się z tym problemem od kilku dobrych lat [1].

Obniżona efektywność to jednak nie wszystko. Problemy zdrowotne mogą spowodować częstszą absencję, co przekłada się na funkcjonowanie całego zespołu (np. konieczność przejęcia obowiązków nieobecnego pracownika).

Źródła:

1. Kupczak, Wojciech, et al. „Wpływ biurowej pracy siedzącej na obciążenie odcinka lędźwiowego kręgosłupa.” Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 31.1 (2025): 49-54.

Czym jest audyt ergonomiczny dla pracowników?

Mianem audytu ergonomicznego określa się systematyczną i kompleksową ocenę warunków pracy z punktu widzenia ergonomii. To dostosowanie środowiska pracy, narzędzi i sposobu wykonywania obowiązków do możliwości psychofizycznych człowieka. Głównym celem audytu jest zapewnienie pracownikowi bezpiecznych i komfortowych warunków pracy, które ograniczają ryzyko urazów, przeciążeń i chorób zawodowych. Co więcej – zwiększają efektywność pracy. Audyt nie polega jednak tylko na obserwacji stanowiska pracy i używanego sprzętu. To także rzetelnie przeprowadzony wywiad z pracownikami aby poznać ich faktyczne potrzeby i niedogodności związane z organizacja stanowiska pracy.

Co ważne, prowadzący audyt w trakcie instruktażu powinien wykorzystać te środki, którymi pracownik dysponuje na stanowisku i w środowisku pracy. Tak aby na tyle na ile jest to możliwe szybko poprawić ergonomię stanowiska i komfort pracy. Przykładowo – jeśli monitor nie posiada regulacji gór/dół a znajduje się za nisko względem wzroku można wykorzystać jakąś stabilną podstawkę. Wszelkie tego typu nieprawidłowości są umieszczane w raporcie końcowym jako rekomendacje do wdrożenia. Nie komunikowane bezpośrednio pracownikowi.

Audyt ergonomiczny

Co obejmuje audyt ergonomiczny stanowiska pracy biurowej?

Kluczowym punktem audytu jest wnikliwa ocena stanowiska pracy uwzględniająca, w szczególności, takie elementy jak:

Krzesło biurowe

  • Regulowane siedzisko i oparcie (wysokość, głębokość, kąt odchylenia) 
  • Podparcie dla odcinka lędźwiowego kręgosłupa (jeśli brak, można zaproponować jakąś podpórkę) 
  • Stopy powinny swobodnie spoczywać na podłodze lub podnóżku
  • Uda ustawione równolegle do podłogi (kąt w kolanach ~90°) – żeby nie zaburzać krążenia i minimalizować ryzyko żylaków itp.
  • Wysokość podłokietników na poziomie blatu biurka.

Monitor

  • Górna krawędź ekranu na wysokości oczu lub nieco poniżej
  • Odległość od oczu: 50–70 cm (czyli mniej więcej wyciągnięte ramię), 
  • Optymalne nachylenie monitora to:10–20 stopni do tyłu (czyli górna krawędź nieco odchylona do tyłu względem dolnej)
  • Monitor ustawiony na wprost (nie pod kątem)
  • Monitor ustawiony z boku do kierunku światła dziennego

Klawiatura i mysz

  • Klawiatura na wysokości łokci, nadgarstki prosto, bez zgięć
  • Mysz blisko klawiatury, na tej samej wysokości
  • Zalecane użycia podkładki pod nadgarstek (ale nie zawsze jest konieczna). 

Postawa ciała

  • Plecy prosto, barki rozluźnione
  • Głowa w naturalnej pozycji (nie wysunięta do przodu)

Raport końcowy z audytu ergonomicznego

Podsumowaniem audytu jest raport dla pracodawcy. W raporcie znajdują się zarówno nieprawidłowości dotyczące organizacji pracy, jak i lista rekomendacji do wprowadzenia. Rekomendacje powinny zostać podzielona na 3 kategorie wg priorytetów.

  • Zalecenia kluczowe (wysoki priorytet): zmiany niezbędne dla zapewnienia zdrowych i bezpiecznych warunków pracy
  • Zalecenia istotne (średni priorytet): poprawiające komfort i efektywność pracy
  • Zalecenia uzupełniające (niski priorytet): modyfikacje wspierające, usprawniające

Równie istotne jest monitorowanie efektów wprowadzonych zaleceń. Proces oceny może odbywać się np. poprzez prowadzenie anonimowych badań ankietowych wśród osób zatrudnionych. Poza analizą ergonomiczną audyt stanowi niejako formę działań edukacyjnych. Zwłaszcza że subiektywna ocena pracowników własnej wiedzy o zasadach i znaczeniu ergonomii jest zwykle niewystarczająca.

audyt ergonomiczny

Wellbeing Ideas – zadbaj o dobre praktyki i ergonomię pracy w firmie!

Jeżeli zależy Ci na zadowoleniu i bezpieczeństwie pracowników, a także chcesz przeprowadzić rzetelny audyt stanowisk pracy biurowej, skorzystaj z usług Wellbeing Ideas. Zadbamy o dostosowanie stanowiska pracy pod kątem niezbędnych zasad związanych z ergonomią. Zidentyfikujemy potencjalne zagrożenia i zaproponujemy dopasowane rozwiązania ergonomiczne, które nie tylko poprawią komfort wykonywania pracy, ale pomogą realne zadbać o zdrowie całego zespołu. Na koniec otrzymasz szczegółowy raport z rekomendacjami możliwymi do wdrożenia.

Podobne wpisy